1 Μαρ 2011

Παρέμβαση στη Νάουσα για το Νοσοκομείο

Πέρα από το κράτος και το κεφάλαιο. Θέσεις για ένα νέο σύστημα αυτοοργάνωσης της υγείας.

Η υγεία, το υγιές σώμα των μελών μίας κοινότητας βρίσκεται στο επίκεντρο της περίθαλψης ή του συστήματος “δημόσιας” υγείας. Στις κοινωνίες όπου κράτος, κεφάλαιο και θέαμα καθορίζουν τις ανθρώπινες σχέσεις το σώμα παράγεται και αναπαράγεται ως ένα κομμάτι της μηχανής, που οφείλει να προσαρμόζεται ελαστικά στις ορέξεις των οικονομικών και πολιτικών αφεντάδων, με στόχο την αύξηση της υπακοής, της παραγωγικότητας και της κατανάλωσης. Το σώμα μας είναι εμπόρευμα και εργαλείο, πουλιέται και αγοράζεται στα κάτεργα της μισθωτής σκλαβιάς, ψωνίζεται στις αρένες των ολιγαρχικών δημοκρατικών συστημάτων ως υπήκοος/πελάτης του βουλευτή και του κόμματος. Το σώμα ψωνίζει λάιφ στάιλ και μόδα στα εμπορικά κέντρα, καταναλώνει τόνους “πλαστικοποιημένων” τροφών στα φαστφουντάδικα και τα σούπερμαρκετ, αναπνέει διοξείδιο του άνθρακα στις φυλακές των μητροπόλεων, σβήνει τη δίψα του με το μολυσμένο από τα απόβλητα και τα λιπάσματα νερό. Το σώμα γίνεται εικόνα, πλαστική ονείρωξη στα τηλεοπτικά σκουπίδια της TV. Δένεται στην ουρά των τραπεζικών πιστώσεων και του άγχους, στο άρμα ενός ατελείωτου κυνηγιού για καριέρα, χρήμα, ομορφιά, κατανάλωση και θέαμα.
Το σώμα του σύγχρονου ανθρώπου δεν είναι άρρωστο όταν φτάνει στο κατώφλι του νοσοκομείου, αλλά ως μέρος μίας άρρωστης κοινωνίας παράγει και αναπαράγει την αρρώστια.
Για μας το Κράτος δεν υπήρξε ποτέ κοινωνικό. Σε μία συγκεκριμένη φάση της εξέλιξης του αποτέλεσε το μηχανισμό μεσολάβησης, που εξασφάλισε τη συνέχεια της παραγωγικής λειτουργίας του ατόμου ως εξαρτήματος της μηχανής στο εργοστάσιο, τη συνέχεια και την αύξηση της κατανάλωσης του, τη συγκέντρωση πληθυσμών στις μεγάλες μητροπόλεις με σκοπό τη διάλυση των σχέσεων αλληλεγγύης της κοινότητας και τον αποτελεσματικότερο έλεγχο τους. Παράλληλα το Κράτος φρόντισε για την εκπαίδευση του ατόμου στην υπακοή των ανωτέρων αξιών (έθνους, δημοψηφισματικής ολιγαρχίας κλπ), την απογύμνωση του ατομικού και κοινωνικού σώματος από όλες εκείνες τις ιδιότητες που εξασφάλιζαν την αυτονομία στην καθημερινή του ζωή, και τελικά την αποικιοποίηση του μέσω της μετατροπής όλων των σχέσεων σε εμπόρευμα και πληροφορία, και της οργανωμένης επιτήρηση τους με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητας τους. Στο πλαίσιο αυτό τα περιβόητα εθνικά συστήματα υγείας διαμορφώθηκαν ως εργοστάσια επισκευής και επαναλειτουργίας των σωμάτων των κυριαρχούμενων με σκοπό τη γρήγορη επαναπροώθηση τους στην αλυσίδα της παραγωγής, της κατανάλωσης και του θεάματος.
Επομένως η έννοια της “δημόσιας” κρατικής υγείας είναι συνδεδεμένη με την παροχή περίθαλψης στο ήδη άρρωστο σώμα. Ο κυρίαρχος λόγος -κράτους και κεφαλαίου – κρύβει εντέχνως το γεγονός ότι η υγεία του ανθρώπινου σώματος εξαρτάται από τις κοινωνικές του σχέσεις. Οι σχέσεις παραγωγής, κατανάλωσης, διατροφής, γενικότερα τρόπου ζωής, η σχέση με την άσκηση, τη φύση, τη μόλυνση της, το φαρμακολογικό και διατροφικό ντοπάρισμα του σώματος, κλπ προσδιορίζουν το “υγιές” σώμα του ατόμου. Από αυτή την άποψη είναι οξύμωρο να μιλάμε για κοινωνική πολιτική, και “δημόσια” υγεία στην περιφέρεια ενός κράτους, στην περίπτωση μας του ελληνικού, όταν παράγει δις τόνους καυσαερίων στα εργοστάσια του λιγνίτη, όταν βασίζει την αγροτική παραγωγή στις μονοκαλλιέργειες, στη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων και τη γενετική τροποποίηση, όταν καταδικάζει τους υπηκόους του σε συγκέντρωση στις άθλιες τσιμεντουπόλεις των μεγάλων μητροπολιτικών κέντρων, όταν μετατρέπει τα σώματα των υπηκόων σε πειραματόζωα των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών, κλπ. Από την άλλη πλευρά είναι υποκριτικά υποτακτικό η προάσπιση της κρατικής υγείας από τα κόμματα του σοσιαλ-φιλελευθερισμού αλλά και μεγάλου κομματιού της παραδοσιακής αριστεράς, που ως στόχο έχει την αύξηση της παραγωγικότητας των υπηκόων, μέσω της παρέμβασης των ασθενειών που το ίδιο παρήγαγε. Σύγχρονες ασθένειες όπως η παχυσαρκία, το άγχος, ο διαβήτης κλπ, συνδέονται με ένα συνασπισμό κυριαρχικών θεσμών (πολυεθνικές διατροφής, φαρμάκου, οργανισμοί υγείας, συμφωνιών μεταξύ κρατών κλπ) που ενσωματώνουν τα άτομα στις μηχανές της κερδοσκοπίας τους. Ακόμα και τα υποδείγματα των “κοινωνικών” κρατών του βορρά δεν μπορούν να είναι πρότυπα “κοινωνικότητας” αν λάβει κανείς υπόψιν του τη εξαγωγή των σκουπιδιών και των ενεργειακών τους αποβλήτων, την εκμετάλλευση εργασίας, την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος των υπηκόων των χωρών του Νότου, του Τρίτου Κόσμου, και πρόσφατα της Ανατολής κλπ.
Για μας η υγεία του σώματος είναι το αποτέλεσμα των δυναμικών σχέσεων που αναπτύσσονται σε τέσσερις άξονες εξουσίας – σχέσεων δηλαδή δύναμης ανάμεσα σε κυρίαρχους και κυριαρχούμενους:
1. οι σχέσεις του σώματος με τη φύση και την κοινωνία. Σε μία κοινωνία όπου η φύση έχει καταντήσει το μεγάλο εργαστήριο των πειραματισμών των εταιρειών βιοτεχνολογίας, και βιοκαυσίμων. Όπου η περίτεχνη συνεξέλιξη των ειδών μετατράπηκε σε πατέντες και δικαιώματα χρήσης. Όπου οι φαρμακοβιομηχανίες αποτελούν κομμάτι της αλυσίδας της υποτέλειας μας, όπου οι άνθρωπος ζει για να εργάζεται και να καταναλώνει σε εξοντωτικούς ρυθμούς μέσα σε άξενα, αφύσικα και αφιλόξενα περιβάλλοντα, είναι λογικό το ασθενές σώμα να θεωρείται δυσλειτουργικό και απόβλητο από την αλυσίδα της παραγωγής, της κατανάλωσης και του θεάματος. Το σώμα είναι παραγωγός, καταναλωτής, θεατής υποκλινόμενο μπροστά στο σώμα του Κυρίαρχου, δεμένο πισθάγκωνα στη μεγάλη μηχανή της κυριαρχίας κράτους κεφαλαίου μμε.
2. Οι μεγάλες βιομηχανίες του φαρμάκου, των ιατρικών εξοπλισμών, της έρευνας, των επιχειρήσεων ιατρικής κάλυψης αλλά φυσικά και της ασφάλισης. Το σώμα είναι καταναλωτής των υπηρεσιών και των προϊόντων “υγείας”.
3. Τα κράτη η διοίκηση και η γραφειοκρατία που στραγγαλίζουν την υγεία με σκοπό τη δημιουργία ενός πειθήνιου σώματος, διαμορφώνοντας έναν τεράστιο δυσκίνητο και δαπανηρό σύστημα “υγείας” πολύ μακριά από τις ανάγκες μας. Η δημιουργία των ελίτ των ειδικών στα υπουργεία και τα πανεπιστήμια, στα ινστιτούτα και τα κέντρα ερευνών που κυριολεκτικά χαράσσουν πάνω μας τις γραμμές τις ανεπάρκειας τους, αφού για αυτούς είμαστε ο αριθμός της κοινωνικής μας ασφάλισης. Το σώμα είναι υπήκοος – πολίτης εκλογέας, μακριά από τους νταβαντζήδες της καθημερινής ζωής του.
4. οι σχέσεις εργαζόμενων – ιατρών, νοσοκόμων, λοιπού προσωπικού – με τον ασθενή, όπου το σώμα παραδίδεται αμαχητί στο νοσο-εργοστάσιο ως εργαλείο, ως μηχάνημα προς επισκευή. Το τέλος του ανθρώπου η άνοδος του ειδικού με την άσπρη ποδιά, το άτομο εξάρτημα και πόνος, το σώμα πρώτη ύλη στα γρανάζια της ιατρικής εξουσίας.
Ο πόλεμος για την υγεία.
Για μας η υπεράσπιση της ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ αρνείται τα τέσσερα επίπεδα της κυριαρχίας πάνω στο σώμα. Για μας η ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ χτίζεται στη φυγή και η ρήξη με τις σχέσεις εξουσίας στα τέσσερα αυτά επίπεδα. Είναι ένα αντάρτικο κοινωνικής δημιουργίας ενάντια στους κυρίαρχους, που στοχεύει στη σύνδεση των αντιστάσεων μας μέσα από άμεσες δράσεις, χωρίς τη διαμεσολάβηση κράτους, κεφαλαίου και λοιπών ιεραρχικών/εκμεταλλευτικών θεσμών, με στόχο την απελευθέρωση του συνόλου των καθημερινών μας σχέσεων για τη δημιουργία αυτόνομων χώρων υγείας, που στηρίζονται στις αξίες της αλληλεγγύης, της αμοιβαίας βοήθειας, της αυτοοργάνωσης και της αξιοπρέπειας.
Ο δρόμος του αυτόνομου προσδιορισμού του δημόσιου χώρου της υγείας, πέρα από τους θεσμούς κυριαρχίας περνά μέσα από:
- την άρνηση πληρωμής εισιτηρίων ή εξετάσεων. Η άρνηση πληρωμής στηρίζει τη θέση του ασθενή μπρος στην μηχανή του καπιταλισμού, γενικεύοντας το κίνημα της ανυπακοής. Κατά τη γνώμη μας η άρνηση πληρωμών δεν φτάνει αφού οι μηχανισμοί της κυριαρχίας: μμε, δικαστήρια, αστυνομία, κόμματα κλπ μπορούν να ρυθμίσουν με ποικίλους τρόπους το κύμα της ανυπακοής, διατάσσοντας τις δυνάμεις σε νέο σημείο ισορροπίας πάντα σε βάρος των κυριαρχούμενων. Η άρνηση πληρωμής οφείλει να συνοδεύεται σε ένα δεύτερο επίπεδο με
- τη δημιουργία συνελεύσεων με σκοπό την αυτόνομη οργάνωση κάθε χώρου δημόσιας υγείας, στις οποίες γιατροί, εργαζόμενοι, πολίτες, ασθενείς θα συναποφασίζουν για όλα τα ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία, την εξασφάλιση πρώτων υλών, τη συντήρηση των εξοπλισμών, την παραγωγή φαρμάκων και εξοπλισμού μέσω του συντονισμού γιατρών- φαρμακοποιών – τεχνικών, αγροτών κλπ. Το φάρμακο είναι ένα αγαθό στο οποίο μπορούν να συναντηθούν ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις με σκοπό την υπέρβαση των σχέσεων εξάρτησης από κράτος και πολυεθνικές, την επανασύνδεση των τοπικών κοινωνιών με τη φύση.
- Η εξασφάλιση υλικών και υποδομών περνά μέσα από την κοινωνική απαλλοτρίωση κατάληψη κάθε κτιρίου ιδιωτικής ασφάλισης, κλινικών κλπ και τη μετατροπή τους σε κέντρα υγείας, ειδικών κλινικών, κλπ που θα αποτελέσουν τα κομμάτια ενός ευρύτερου αυτοδιευθυνόμενου συστήματος υγείας.
- Αυτές οι μονάδες υγείας (νοσοκομεία, κέντρα υγείας, ιατρεία της ευρύτερης περιοχής της Κεντρικής Μακεδονίας μπορούν να συντονιστούν σε ένα “ομόσπονδο” σύστημα υγείας, στη βάση της αυτοδιεύθυνσης εργαζόμενων, πολιτών και ασθενών.
- Στα κέντρα υγείας, τα νοσοκομεία κλπ προκειμένου να ξεπεραστεί η σχέση διεύθυνσης/ εκτέλεσης, που μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές αντιθέσεις και εκμετάλλευση είναι απαραίτητο κάποιες μέρες την εβδομάδα οι γιατροί, το νοσηλευτικό και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι να ακολουθούν την κυκλική εργασία
- Τέλος η τοπική κοινωνία οφείλει να δημιουργήσει εκείνες τις δομές εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα για τη παραγωγή ιατρών επιστημόνων, έρευνας, και φάρμακου με σκοπό την ολιστική αντιμετώπιση της υγείας, ως κοινωνικού αγαθού και σχέσης. Ο στόχος αυτός συνδέεται με τη δημιουργία ενός πλεονάζοντος προσωπικού υγείας ώστε να αυξηθεί η ποσότητα και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, και να μειωθούν οι ώρες εργασίας των εργαζόμενων κλπ
ΟΥΤΕ ΚΡΑΤΟΣ ΟΥΤΕ ΑΦΕΝΤΙΚΑ – ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ